دعوای دو خودروساز بزرگ کشور به اوج رسید
های سایپا، هوی ایران‌خودرو
حمیدرضا بهداد- ابتدای هفته جاری که احمد قلعه‌بانی، مدیرعامل سایپا پس از گذشت 8ماه، کنفرانس مطبوعاتی برای ارائه گزارش عملکرد شرکت متبوعش برای رسانه‌های خبری برگزار کرد، شاید کمتر کسی می‌پنداشت که این جلسه به عرصه کنایه‌ها و انتقاداتی از گزارش تحقیق و تفحص و همچنین استراتژی تولید شرکت رقیبی چون ایران‌خودرو تبدیل شود.
شاید سخنان قلعه‌بانی با شرایطی که زمزمه تغییر مدیران خودروساز به گوش می‌خورد بی‌ارتباط نباشد، اما این گونه سخن گفتن از قلعه‌بانی بعید به نظر می‌رسد.
در جلسه‌ای که قرار بود استراتژی تولید سایپا تشریح شود، به گفتن ناگفته‌هایی از قلعه‌بانی تبدیل شد؛ چراکه بیشتر فضا و جو حاکم بر کنفرانس مربوطه متعلق به صحبت‌های حاشیه‌ای انتقادی قلعه‌بانی بود و ارائه برنامه‌های سایپا به نوعی در حاشیه قرار گرفت. پایین آوردن شان خودروی ملی، عدم استاندارد خودروهای چری، مسائل مربوط به طرح خودروی اسلامی و مغرضانه بودن گزارش تحقیق و تفحص از جمله مواردی بود که مدیرعامل سایپا به آنها پرداخت.
البته در طی این مدت، واکنش‌های متفاوتی از سوی مسوولان ایران‌خودرو در مورد صحبت‌های قلعه‌بانی مطرح شد که در اولین واکنش کاهه، مدیر پروژه سمند ایران‌خودرو با انتقاد از صحبت‌های مدیرعامل سایپا، نظرات وی را غیرکارشناسی و خارج از توان و صلاحیت علمی او دانست. وی حتی استراتژی تولید در سایپا را نیز مورد نقد قرار داد و با بیان اینکه این شرکت خودرویی را که 20سال پیش تولیدش متوقف شده است، می‌سازد، پراید را خودرویی تحمیلی به مشتریان داخلی فرض کرد. کاهه همچنین قلعه‌بانی را به تمرکز بیشتر روی مدیریتش در سایپا دعوت کرد و از وی خواست به جای انتقاد از ایران‌خودرو، فکری به حال مشکلات محصولات وارداتی شرکت متبوعش کند.
اما از دیگر اظهارنظرها و موضع‌گیری‌های مسوولان ایران‌خودرو، واکنش محمد زالی، مدیرعامل شرکت تحقیق، طراحی و تولید موتور ایران‌خودرو (ایپکو) است که سایپا را مقید به استفاده از موتور ملی ایران‌خودرو دانسته و در اثبات آن به سخنان رییس‌جمهور در مراسم افتتاح خط تولید موتور ملی در سال گذشته استناد کرده است؛ چراکه ظاهرا در آن مراسم احمدی‌نژاد از مسوولان ایران‌خودرو خواسته تا این موتور را به تمام خودروهای تولیدی داخل تعمیم دهند و دیگر خودروسازان نیز از آن استفاده کنند. این در حالی است که هم‌اکنون شرکت سایپا، موتور دیگری را تحت عنوان موتور ملی در دست تولید دارد و قرار است آن برای خودروی 81 S که ازقضا واژه ملی را نیز برای آن در نظر گرفته است، نصب کند.
زالی، این موضوع را عدم‌پیروی سایپا از دستور احمدی‌نژاد مبنی‌بر استفاده از موتور ملی ایران‌خودرو در محصولات این شرکت تلقی کرده است. وی حتی موتور طراحی‌شده سایپا را برای خودرو 81 S ملی ندانسته و آن را متعلق به شرکت کیا کره جنوبی فرض کرده است، در عوض اما موتور طراحی‌شده در ایران‌خودرو را ملی عنوان کرده است. در واقع چیزی که در این میان بلاتکلیف است، واژه «ملی» است که هر دو شرکت خودروساز به نحوی آن را به بازی گرفته‌اند. اما منوچهر منطقی، مدیرعامل ایران‌خودرو که به طور قطع منتظر فرصتی بود تا از عملکرد زیر سوال رفته‌‌اش دفاع و به نوعی پاسخگوی همتای خود در سایپا باشد، بالاخره در سومین نشست جلسه ایکاپل روزه سکوت خود را شکست و نسبت به سخنان قلعه‌بانی واکنش نشان داد. وی در مورد انتقاد مدیرعامل سایپا از بکارگیری واژه ملی در مورد خودروی سمند گفت: این واژه را ایران‌خودرو روی سمند نگذاشته که حالا بخواهد نسبت به درست بودن یا نبودن آن به کسی جواب پس دهد.
بنابراین کسی هم نمی‌تواند ملی بودن سمند را نقض کند؛ چراکه بهترین قاضی در این زمینه خود مردم هستند که می‌توانند تشخیص دهند سمند خودروی ملی است یا خودروی81 S؟
منطقی ادامه داده است: وقتی جامعه و مردم یک محصول را به عنوان پدیده می‌پذیرند، پس ما نمی‌توانیم در مورد آن اظهارنظر کنیم. وی حتی در مورد خودروی 81 S سایپا نیز گفت: باید ببینیم خودرویی را که کیا طراحی کرده و سایپا آن را خودروی ملی خود می‌داند، در جامعه و نزد افکار عمومی به چه عنوانی پذیرفته خواهد شد؟
یکی دیگر از موارد انتقادی قلعه‌بانی از ایران‌خودرو، آوردن محصولات چری به ایران است. وی در این زمینه گفته بود که چری قبل از مذاکره با ایران‌خودرو به سراغ سایپا آمد، ولی چون نتوانست استانداردهای اولیه ما را پاس کند، عذر این شرکت را خواستیم. اما وقتی این اظهارنظر مدیرعامل سایپا به گوش منطقی رسید، وی با لحنی کنایه‌آمیز بیان داشته است: چری مانند شرکت‌های ایرانی نیست که سرجای خود ایستاده و درجا بزند. چری چند سال گذشته هم که با سایپا وارد مذاکره شده است، مربوط به نسل اول محصولات این شرکت بود و در آن مقطع زمانی طبیعی است که نتوانسته باشد استانداردهای لازم را پاس کند؛ ولی چری که ما با آن قرارداد بستیم طی این مدت پیشرفت کرده و توسعه‌یافته است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه نتایج تست‌های فنی چری و عبور آن از صافی استانداردهای داخلی در موسسه استاندارد موجود است، تصریح کرد: بهتر است آقای قلعه‌بانی سری به آنجا بزند و نسبت به اخذ استانداردهای موسسه استاندارد، از سوی چری، اطلاع کسب کند سپس در این مورد اظهارنظر کند.
منطقی در واکنشی شدیدتر حتی این جمله را نیز گفت: مسیر درستی نیست که ما یک محصول را برای 20سال تولید کنیم و اسم خودروساز را نیز روی خود بگذاریم.
البته مدیرعامل ایران‌خودرو به طور مستقیم در این زمینه به سایپا اشاره نکرده است؛ ولی به طور قطع اگر کمی عمقی‌تر به متن صحبت‌های وی نگاه کنیم، خواهیم دید که منظور وی از محصولات 20ساله، چیزی جز خودروی پراید که گل سرسبد سایپا به شمار می‌رود، نیست.
دیگر موردی که قلعه‌بانی روی آن دست گذاشته، طرح تولید خودروی اسلامی است. وی با بیان اینکه طرح تولید این محصول را اولین بار من ارائه کردم، گفته است: البته بنده با گذاشتن واژه اسلامی روی این خودرو موافق نبودم؛ چرا که ممکن بود با این کار در بازارهایی که قصد صادرات به آنجا را داریم، نسبت به نام آن جبهه‌گیری شود و در این زمینه توفیقی به دست نیاوریم.
اما مدیرعامل ایران‌خودرو در این زمینه نیز واکنش نشان داده و عنوان کرده است: مهم نیست چه کسی این طرح را مطرح کرده، مهم این است که چه کسی آن را اجرا خواهد کرد. مطمئن باشید ایران‌خودرو، خودروی اسلامی را خواهد ساخت. وی در مورد صادرات این محصول نیز آورده است که هدف ما از تولید این خودرو این است که محصولی را که نشان‌دهنده اتحاد استراتژیکی و تکنولوژیکی کشورهای اسلامی باشد، طراحی و تولید کنیم؛ از طرفی این خودرو محصولی به روز است و مشکلی در زمینه صادرات نخواهد داشت.
دنیای اقتصاد