سبقت سلطان پیست از سلطان سینما

سبقت سلطان پیست از سلطان سینما
مریم جلالی

آیرتون سنا پیش از مرگ سه بار قهرمان فرمول یک شد
جوایزی که به فیلم "سنا" در بفتا اهداء شد باعث شد آیرتون سنا، اسطوره مسابقات فرمول یک، این بار بر روی پرده سینما از مارتین اسکورسیزی پیشی بگیرد.
فیلم "سنا" هم در بخش فیلم مستند، با مستند "جورج هریسون: زندگی در جهان مادی" به کارگردانی اسکورسیزی در رقابت بود و هم در بخش تدوین، بالاتر از "هوگو" دیگر فیلم اسکورسیزی جایزه گرفت.
آیرتون سنا یکی از محبوب‌ترین رانندگان فرمول یک بود که گرچه تنها سه ‌بار قهرمان جهان شد، اما بسیاری از کارشناسان او را سریع‌ترین و بهترین راننده تاریخ فرمول یک می‌دانند.
مرگ دلخراش او در سال 1994 در بولونیای ایتالیا و در حالی که تنها 34 سال داشت، یکی از تلخ‌ترین حوادث ورزش جهان به شمار ‌می‌رود.
ساخته شدن مستند "سنا" که با استقبال بیشتر منتقدان روبرو شد، موجب شد بار دیگر نگاه‎ها به سوی این ورزشکار محبوب برزیلی‌ بازگردد.
مستند سنا

فیلم "سنا" با تنها پنج میلیون پوند بودجه ساخته شد
سنا، چهارمین ساخته بلند سینمایی آصف کاپادیا است.
این فیلم ساز هندی تبار با استفاده از تصاویر آرشیوی و مصاحبه‌های سنا، تصویری دراماتیک را از او به تماشاگران عرضه می کند.

فیلم از دو جهت مشکلات و دغدغه های سنا را تعقیب می‌کند: هم به دردسرهای او در داخل پیست مسابقه و رقابت با «آلن پروست»، راننده فرانسوی و دشمن قدیمی سنا، می‌پردازد و هم به زندگی خارج از پیست او و مقابله با سیاستمدارانی که به دنبال هجوم آوردن به سمت ورزش بودند.
کاپادیا فیلم را با بودجه‌ای ناچیز (تنها 5 میلیون پوند) ساخت و به همین دلیل هم مجبور شد بعضی سکانس‌های بسیار تاثیر‌گذار را کنار بگذارد.
او در مورد عدم استفاده از سکانسی جالب در مورد "تامبورلو" (پیچی که سنا در آن کشته شد)، گفت: "سنا چند هفته قبل از حادثه جلوی این پیچ ایستاده بود. او از این پیست راضی نبود. آن قسمت خیلی ناهموار بود و سنا به یک نفر در این مورد شکایت می کرد. سنا به سمت تامبورلو می رود و می‌گوید اگر این پیچ را درست نکنید، یک نفر را به کشتن خواهید داد. واقعا سکانس تاثیرگذاری بود، ولی ما از آن استفاده نکردیم."
کاپادیا و همکارانش می‌گویند نمی خواستند به روایت گذشته بپردازند چون به نظر آن‌ها "این کار بسیار ساده‌" بود.

آیرتون سنا در مسابقه جایزه بزرگ "سن مارینو" در سال 1994 کشته شد
آن‌ها تصمیم گرفتند فیلم در مورد موفقیت‌های سنا و دلیل آن باشد. فیلم سنا گرچه بسیار خوب تدوین شده است و برنده رشته تدوین در مراسم بفتا هم شد، گرچه کریس کینگ، یکی از تدوین‌گران آن، در هنگام گرفتن جایزه اذعان کرد که کوچکترین علاقه ای به فرمول یک نداشته است:"باید چیزی را اعتراف کنم. من از فرمول یک متنفر بودم و در آغاز این پروژه، با 5 هزار ساعت فیلم از این رشته روبرو شدم."
"این برایم چیز خوشایندی نبود ولی الان خوشحالم که شانس حضور در این فیلم را پیدا کردم.»
حراج کلاه و لباس سنا

موفقیت این فیلم بار دیگر آیرتون سنا را در مرکز توجه قرار داد.
یکی از نتایج این جلب توجه، حراج لباس و کلاه ایمنی سنا، در روز 21 فوریه در بریتانیا است.
او در رقابت های فرمول یک سال 1991از این کلاه و لباس استفاده ‌می‌کرد.
این کلاه که امضای سنا را روی خودش دارد، به رنگ پرچم برزیل است و روی آن علامت هوندا، تامین کننده موتور اتومبیل های تیم مکلارن -از تیم های پیشین سنا- به چشم می‌خورد. پیشبینی می‌شود که کلاه دست‌کم 66 هزار دلار و لباس حداقل 31 هزار دلار فروخته شوند.
در ماه دسامبر گذشته لباس و کلاهی که استیو مک‌کوئین، هنرپیشه نامدار سینمای جهان در سال 1972 در فیلم "Le Mans" پوشیده بود، در یک حراجی 800 هزار دلار فروخته شد.
یک سنای دیگر

برونو سنا امیدوار است با موفقیت جایگزین عموی فقیدش شود
نام "سنا" امسال یک‌بار دیگر در مسابقات فرمول یک جهان شنیده ‌می‌شود. برونو سنا، برادرزاه آیرتون، در فصل آتی فرمول یک پشت فرمان تیم ویلیامز می‌نشیند؛ همان تیمی که عمویش با آن از فرمول یک و زندگی خداحافظی کرد.
تیم ویلیامز پس از کش و قوس‌های فراوان تصمیم گرفت سنای 28 ساله را به روبنز باریکلو، هموطن 39 ساله‌ برونو ترجیح دهد و به پیست بفرستد.
برنو سنا از "حمایت کامل خانواده" برای جانشینی عمویش خبر داد، هرچند گفت "درد گذشته" همیشه باقی خواهد ماند: "امیدوارم همه چیز خوب پیش برود. خیلی‌ها از من در مورد آمدن به تیم ویلیامز سایر مسائل سئوال می‌کنند. کسی آن خاطره تلخ را فراموش نکرده است، ولی پدربزرگم (پدر آیرتون) و بقیه خانواده خیلی خوشحال هستند، چون می‌دانند که برای رسیدن به این جا چقدر سختی کشیدم."

 
آیرتون سنا یکبار در مورد برادر‌زاده‌اش گفته بود: "اگر فکر می‌کنید من سریع هستم، صبر کنید تا برادر‌زاده‌ام برونو را ببینید."
حالا تماشاگران فرمول یک منتظرند ببیند تا چه حد حرف‌های سنای بزرگ درست از کار در می‌آید. با این حال برونو می‌گوید که فشار روانی زیادی رویش نیست: "فشاری رویم نیست. گرچه آیرتون بارها از سرعت من در مسابقات کارتینگ تعریف کرده بود ولی سریع بودن تمام آن چیزی نیست که یک راننده فرمول یک در مسابقات لازم دارد."
مریم جلالی