انتظار برای ورود نسل جدید خودروها
405 قدیمی‌ترین خودروی داخلی
پژو 405 را از لحاظ طراحی بدنه می‌توان از جمله قدیمی‌ترین خودروهای داخلی دانست که تولید آن بیش از 12 سال است که در شرکت پژو سیتروئن متوقف شده است. این خودرو در سال 1988 توسط شرکت خودروسازی پژو سیتروئن عرضه و تولید آن در فرانسه تا سال 1994 ادامه داشته است.
این خودرو در سال 1988 توانست عنوان خودروی سال اروپا را از آن خود کند با این حال شرکت پژو پس از گذشت هشت سال اقدام به توقف تولید آن کرد و به منظور حفظ بازار داخلی در ابتدا تولید پژو 406 و پس از آن پژو 407 و در نهایت تولید پژو 408 را در برنامه کاری خود قرار داد. تولید پژو 405 در سال 1370 در شرکت ایران‌خودرو آغاز و با گذشت بیش از 20 سال از زمان تولید آن و عرضه سه مدل جدید در شرکت پژو تولید آن همچنان در کشور ادامه دارد.
405 در اوج شکوفایی به طور همزمان در پنج کشور فرانسه، انگلستان، ایران، مصر، آفریقا و آرژانتین تولید می‌شد که بر اساس آمار موجود تاکنون بیش از چهار میلیون خودرو از این مدل در دنیا تولید شده است که با توجه به ادامه روند تولید آن، در ایران این آمار همچنان در حال افزایش است.
هر چند که مسوولان شرکت ایران‌خودرو خروج این خودرو را تا پایان سال‌جاری و جایگزینی پژو SLX را که مدل تغییر یافته 405 از لحاظ ظاهری است را وعده داده اما باید دید که آیا وعده این شرکت در این خصوص محقق خواهد شد یا خیر؟
از سوی دیگر شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت که چندی پیش طرح نصب برچسب سوخت بر روی خودروهای داخلی را به مرحله اجرا گذاشت به میزان مصرف سوخت این خودرو ایراداتی وارد کرده است.
207 جایگزین 206 در دنیا
و اما پژو 206 را می‌توان مهم‌ترین محصول شرکت پژو در کلاس خودروهای هاچ‌بک در سال 1998 نامید. این خودرو پس از عدم سوددهی پژو 205 در شرکت پژو طراحی و تولید شد، به طوری که توانست در سال‌های 2001 تا 2003 عنوان پرفروش‌ترین خودروی اروپا را از آن خود کند. با این حال شرکت پژو تنها هفت سال پس از آغاز طراحی و تولید پژو 206 در سال 2005 دست به طراحی مدل جدید این خودرو به نام پژو 207 زد و به مرور این خودرو را جایگزین مدل قدیمی آن کرد. پژو 207 نسل هفتم اتاق سایز 2 پژو محسوب می‌شود که از لحاظ طراحی جزو سبک جدید پژو است که پیش از این در خودروهای پژو 407، 907 و 107 از آن بهره گرفته شده بود. اما تولید پژو 206 در ایران در سال 1380 و سه سال پس از آغاز تولید پژو 207 در پژو آغاز شد و با وجود گذشت بیش از 10 سال از آغاز تولید این خودرو و ارائه مدل جدید، شرکت ایران‌خودرو تاکنون هیچ تصمیمی مبنی بر عرضه مدل جدید این خودرو نگرفته است. در حال حاضر پژو 206 در 6 تیپ مختلف تولید و به بازار عرضه می‌شود. از سوی دیگر شرکت ایران‌خودرو چند سال پس از تولید 6 مدل پژو 206 هاچ‌بک به دلیل تمایل جامعه ایران به خودروی صندوق‌دار اقدام به طراحی مدل صندوق‌دار این خودرو گرفت که این امر نشان‌دهنده آن است که این خودرو نیز مانند 405 حالا حالاها میهمان این شرکت خواهد بود.
جولان C5 در دنیا
تولید اولین مدل زانتیا نیز در سال 1993 در شرکت سیتروئن آغاز و این شرکت هفت سال پس از آغاز تولید این خودرو اقدام به توقف تولید آن کرد و در سال 2001 و طی قراردادی با شرکت سایپا تولید این خودرو را به این شرکت واگذار کرد، با گذشت بیش از 15 سال از زمان آغاز تولید زانتیا در شرکت پژو سیتروئن شرکت سایپا همچنان تولید این خودرو را در دستور کار خود قرار داده و هنوز برنامه‌ای برای تولید و ارائه مدل جدید زانتیا ارائه نکرده است. شرکت سیتروئن در زمان تولید زانتیا بیش از چهار مدل بر روی این خودرو طراحی و تولید کرد و پس از حذف آن در سال 2004 تولید مدل جدید زانتیا به نام C5 را در دستور کار خود قرار داد. شرکت سایپا نیز سال گذشته اقدام به واردات تعداد محدودی از این خودرو به کشور کرد اما هنوز برنامه‌ای مبنی بر تولید یا مونتاژ C5 در کشور از سوی شرکت سایپا اعلام نشده است.
ماکسیمای جدید نمی‌آید
نیسان ماکسیما نیز اولین بار در سال 1976 به عنوان نوع پیشرفته بلوبرد ساخته و در سال 1980 در خط تولید قرار گرفت و تولید مدل‌های مختلف این خودرو نیز تاکنون ادامه داشته است. نیسان ماکسیمای تولیدی در ایران تولید سال 2000 شرکت نیسان بوده که در سال 2004 تولید آن در شرکت پارس‌خودرو آغاز شده است.
ماکسیمای تولیدی که تا پیش از سال 2004 میلادی در اوباما ژاپن تولید می‌شد، از سال 2004 به بعد در آمریکای شمالی تولید شد. درحال حاضر شرکت نیسان نسل جدید ماکسیما را طراحی و تولید کرده است که از لحاظ بدنه با خودروی ماکسیمای تولید شده در ایران کاملا متفاوت است اما به دلیل آنکه ماکسیمای جدید در آمریکای شمالی تولید می‌شود و بسیاری از قطعات این خودرو نیز توسط سازندگان آمریکایی تامین می‌شود امکان تولید آن در ایران وجود ندارد که این امر نشان‌دهنده آن است که متقاضیان این خودرو در انتظار نسل جدید آن نباشند.
ریو جدید هم آمد
ریو یکی از خودروهای در حال تردد در کشور است که شرکت کیاموتورز به علت ورشکستگی پس از وضعیت بد اقتصادی در سال 1997 در جنوب شرقی آسیا مجبور به طراحی آن شد چرا که خودرویی ارزان‌قیمت محسوب می‌شود. این شرکت تولید ریو را در سال 2001 آغاز و پس از چهار سال تولید آن متوقف شد.
پس از توقف تولید نسل اول ریو و تولید آن در سال 1384 به ایران شرکت کیا در سال 2005 طراحی و تولید نسل دوم این خودرو را در برنامه‌های خود قرار داد.
ریو در ابتدای امر قرار بود در کشورمان به عنوان جانشین پراید و با قیمتی ارزان وارد بازار داخلی شود که این امر به دلیل توقف پیکان و جایگزینی پراید برای پیکان محقق نشد و شرکت سایپا ریو را نه به عنوان خودروی ارزان بلکه به عنوان خودرویی با قیمت متوسط به بازار عرضه کرد.
مزدا 6 جایگزین مزدا 323 در دنیا
مزدا 323 را می‌توان رکورددار داشتن نام‌های مختلف در نقاط مختلف جهان، دانست. اما مدلی که در کشورمان با نام 323GLX شناخته می‌شود در کل، حدود ۱۷ نام مختلف را دنیا دارا است.
این خودرو در عین حال یکی از کهن‌ترین سری خودروهای ژاپنی محسوب می‌شود، چرا که حدود ۴۰سال از تولید اولین نسل ۳۲۳ در ژاپن می‌گذرد. این خودرو که از ابتدای تولید در سال ۱۹۶۴ تاکنون در ژاپن با نام Familia شناخته می‌شود، تا سال ۱۹۷۷ تنها با همین نام شناخته می‌شد، اما از آن سال به بعد مدل صادراتی این خودرو، نام GLC که مخفف Great Little Car است را، به خود گرفت. این روند تا سال ۱۹۸۵ (سال پایان تولید نسل پنجم) ادامه یافت و این خودرو در ژاپن و چند کشور آسیایی دیگر با نام Familia و در دیگر نقاط دنیا با نام GLC شناخته می‌شد.
اما با آغاز تولید نسل ششم این خودرو در سال ۱۹۸۵ نام ۳۲۳ جایگزین GLC شد. تعدد نام‌ها باعث بروز مشکلاتی برای خرید و فروش و عرضه قطعات یدکی این خودروها شد، چرا که نام این سری در همه جا یکسان نبود و همگان هم از وجود نام‌های دیگر این خودرو در کشورهای دیگر اطلاع نداشتند، بنابراین کارخانه مزدا که پیش‌بینی افزایش تعداد نام‌های این خودرو در نسل‌های بعدی را نیز می‌کرد، تصمیم گرفت با اختصاص کدهای ۲ حرفی نامی مشترک برای هر یک از نسل‌های سری ۳۲۳ اختصاص دهد و این کدگذاری با کد BF برای نسل ششم (۱۹۸۵-۱۹۹۰) آغاز شد. از سال ۱۹۹۰ و با شروع تولید نسل هفتم تعداد نام‌های این خودرو افزایش یافت و این خودرو در مدل‌های ۴ درب سدان و ۳ درب هاچ‌بک تولید می‌شد.مزدا تولید شده در ایران تولید سال 1994 است که پس از 13 سال تولید آن در کشور متوقف و تولید نسل بعدی آن یعنی مزدا 3 در کشور از سر گرفته شد در حال حاضر پس از مزدا 3 این شرکت مزدا 6 را نیز تولید و به بازار عرضه کرده است اما خودروسازان داخلی باز هم تولید نسل قبلی را در برنامه کاری خود قرار داده‌اند.
نسل سوم مگان هم آمد
تاکنون سه نسل از مگان در شرکت رنو فرانسه به تولید رسیده است که نسل دوم این خودرو در دو مدل 2000 و 1600سی‌سی توانسته به بازار داخلی راه پیدا کند. مگان موجود در ایران در سال 2002 در شرکت رنو فرانسه به تولید رسید و چهار سال پس از تولید اولین سری توسط شرکت پارس‌خودرو وارد بازار داخلی شد. شرکت پارس‌خودرو یکسال پس از آغاز واردات این خودرو تولید نسل دوم مگان را در کشور آغاز کرد همزمان با آغاز تولید مگان در کشور شرکت رنو نسل سوم این خودرو با نام مگان کوپه 2008 را به بازار جهانی معرفی کرد. به گفته مسوولان شرکت رنو مگان کوپه جدید در سال 2009 وارد بازار اروپا خواهد شد و به مرور زمان جایگزین مگان کوپه نسل قبل خواهد شد.
سمند به‌روزترین خودروی داخلی
در میان برندهای تولید و یا مونتاژ شده در داخل کشور که در برخی موارد چندین سال از زمان تولید آن می‌گذرد، سمند را می‌توان تنها خودروی داخلی دانست که همه ساله مدل به روز شده آن تولید و به بازار داخلی عرضه می‌شود. تولید اولین نمونه سمند در شرکت ایران‌خودرو در سال 1380 آغاز و این شرکت تاکنون توانسته 5 مدل مختلف سمند را تولید و به بازار عرضه کند.
همه ساله شرکت‌های بزرگ خودروساز به منظور حفظ بازار داخلی و گسترش بازار صادراتی، طراحی و تولید محصولات جدید و یا ایجاد برخی تغییرات بر روی محصولات قدیمی را در برنامه کاری خود قرار می‌دهند تا به این طریق بتوانند سبد محصولات خود را متنوع‌تر کنند. شرکت‌های مذکور علاوه‌بر تولید محصولات جدید همه ساله ایجاد تغییرات بر روی پلت‌فرم‌های پرطرفدار را نیز در برنامه کاری خود قرار می‌دهند. به طوری که با وجود قدیمی بودن پلت‌فرم، شرکت‌های مذکور با ایجاد تغییراتی سعی در به روز رسانی این محصولات دارند، به صورتی که به مرور طرح‌های قدیمی از رده خارج و خودروهای به روز شده، جایگزین آنها می‌شوند. از سویی دیگر این شرکت‌ها به طور میانگین هر هشت سال یک بار پلت‌فرم جدیدی را طراحی و به بازار عرضه می‌کنند و به این طریق پلت‌فرم‌های قدیمی با ایجاد تغییراتی به عنوان خودروی ارزان راهی دیگر کشورها، به‌خصوص کشورهای آسیایی می‌شود. روال کاری شرکت‌های خودروساز خارجی در حالی است که شرکت‌های خودروساز داخلی هم‌اکنون تولید محصولات قدیمی این شرکت‌ها را که در برخی موارد از خط تولید نیز خارج شده‌اند را در برنامه کاری خود قرار داده‌اند و ظاهرا به دلیل داشتن متقاضی محصولات قدیمی، شرکت‌های خودروساز رغبتی به بروزرسانی تولیدخودروهای قدیمی خود ندارند. به طوری که در حال حاضر بیش از 30مدل خودرو در کشور تولید و یا مونتاژ می‌شود که اکثر این خودروها در کشور مبدا از رده خارج و مدل‌های جدید جایگزین آنها شده‌اند. اما شرکت‌های خودروساز داخلی همچنان به تولید این محصولات قدیمی که در برخی موارد بیش از 20سال از عمر آنها می‌گذرد، اصرار دارند.
از سوی دیگر بیشتر محصولات مونتاژ و یا وارد شده توسط برخی شرکت‌های خودروساز داخلی مربوط به نسل قدیمی این خودروها بوده و نسل جدید و یا محصول به روز شده این خودروها در کشور جایگاهی ندارد. به عنوان مثال خودروی پژو 405 که تولید آن متعلق به سال 1988 بوده و در حال حاضر بیش از 12سال است که تولید آن در شرکت پژو متوقف شده، همچنان در شرکت ایران‌خودرو به تولید می‌رسد، این در حالی است که شرکت پژوی فرانسه تاکنون سه نسل بعدی پژو 405 را با نام‌های 406، 407 و 408 تولید و در دیگر بازارها عرضه کرده است. در این گزارش سعی داریم به معرفی نسل جدید محصولات تولیدی که در کشور حضور دارند، بپردازیم که با گذشت چندین نسل از تولید نسل اول، شرکت‌های خودروساز داخلی همچنان به تولید آنها اصرار می‌ورزند.
مژگان میرزایی دنیای اقتصلد