لاستیک 
کارخانه های لاستیک سازی در سراسر دنیا سایز لاستیک های تولید شده خود را در انواع مختلفی بر روی لاستیک نمایش می دهند. در ادامه این مقاله ما برخی از فرمت های مختلف که در نمایش سایز لاستیک مورد استفاده قرار می گیرند را مورد بررسی قرار می دهیم.
فرمت اول نمایش سایز لاستیک
این نوع نمایش سایز لاستیک، از 5 قسمت تشکیل می شود. هریک از قسمت های این فرمت از نمایش سایز لاستیک در ادامه توضیح داده شده اند. در شکل 1) فرمت اول نمایش سایز لاستیک، به همراه هر یک از قسمت های تشکیل دهنده آن نشان داده شده است.
13 R H 185 65
D C A B E
شکل 1) فرمت اول نمایش سایز لاستیک
⦁ قسمت A: در این قسمت یک عدد وجود دارد که نمایان گر اندازه پهنای لاستیک بر حسب میلی متر است. پهنای لاستیک حد فاصل بین دو دیواره لاستیک است. به عبارت دیگر پهنای لاستیک همان قسمتی از لاستیک است که با آسفالت در تماس است، که به این عدد در صنعت ساخت تایر، Section width گفته می شود.
⦁ قسمت B : نسبتی که دیواره لاستیک به پهنای لاستیک دارد، در این قسمت از سایز لاستیک نوشته می شود. به عبارت دیگر اندازه دیواره لاستیک (فاق لاستیک)، درصدی از پهنای لاستیک است. در شکل 1) عدد 65 برای قسمت B نشان داده شده است که این عدد نشان می دهد که دیواره یا فاق لاستیک 65 درصد پهنای لاستیک است. بنابراین اگر 65 درصد پهنای لاستیک (که در این مثال 185 است) را محاسبه کنیم به عدد 120.25 میلی متر می رسیم. بنابراین اندازه دیواره لاستیک 120.25 میلی متر است. در صنعت لاستیک سازی به این عدد Aspect Ratio گفته می شود.
⦁ قسمت C: در قسمت C مربوط به سایز لاستیک، یک حرف انگلیسی وجود دارد که این حرف درجه بندی سرعت را نشان می دهد. درجه بندی سرعت به حداکثر سرعتی گفته می شود که ماشین در آن می تواند حرکت کند تا مشکلی برای لاستیک به وجود نیاید. در صنعت لاستیک سازی به این عدد Speed rating گفته میشود. در جدول 1) این درجه بندی ها مشخص شده است.
⦁ قسمت D: در قسمت D ساختار لاستیک با یک حرف انگلیسی نشان داده می شود. که برای لاستیک هایی که ساختار تولید و سیم بندی آن ها از نوع رادیال است با حرف R نشان داده می شود و لاستیک هایی که ساختار تولید آن ها از نوع بایاس است با علامت خط تیره (-) مشخص می شوند.
⦁ قسمت E: در قسمت E معمولا یک عدد دو رقمی قرار می گیرد که نمایان گر قطر داخلی لاستیک بر حسب اینچ است. این عدد نشان می دهد که رینگی که باید در این لاستیک قرار گیرد نیز بایستی قطر آن با قطر لاستیک برابر باشد که در این مثال قطر لاستیک 13 است بنابراین قطر رینگ نیز باید 13 باشد.
شماره ردیف سرعت(کیلومتر) کد سرعت
1 B 50
2 60 C
3 65 D
4 70 E
5 80 F
6 90 G
7 100 J
8 110 K
9 120 L
10 130 M
11 140 N
12 150 P
13 160 Q
14 170 R
15 180 S
16 190 T
17 200 U
18 210 H
19 240 V
20 270 W
21 300 Y
22 240 Z
جدول 1) تعیین حداکثر سرعت مجاز برای هر کد سرعت
فرمت دوم نمایش سایز لاستیک
این نوع نمایش سایز لاستیک از 6 قسمت تشکیل شده است که هریک از این قسمت ها در ادامه مقاله توضیح داده می شود. در شکل 2) فرمت دوم نمایش سایز لاستیک، به همراه هر یک از قسمت های تشکیل دهنده آن نشان داده شده است.
R 65 185 H 91 13
C B A F E D
شکل 2) فرمت دوم نمایش سایز لاستیک
⦁ قسمت A: این قسمت از سایز در فرمت اول سایز لاستیک که در ابتدای مقاله به آن پرداختیم، توضیح داده شده است. برای یادآوری می توانید به قسمت A در فرمت اول نمایش سایز لاستیک مراجعه نمایید.
⦁ قسمت B: این قسمت از سایز لاستیک در فرمت اول نمایش سایز لاستیک که در ابتدای مقاله به آن پرداختیم، توضیح داده شده است. برای یادآوری می توانید به قسمت B در فرمت اول نمایش سایز لاستیک مراجعه نمایید.
⦁ قسمت C: در این قسمت از نمایش سایز لاستیک، ساختار نوع لاستیک نوشته می شود. نحوه سیم بندی لاستیک ها به طور کلی به دو دسته رادیال و بایاس تقسیم می شود. لاستیک هایی که در نوع رادیال سیم بندی می شوند و به بازار عرضه می شوند با حرف R در قسمت C نوشته می شوند.
⦁ قسمت D: قطر داخلی لاستیک که بر حسب اینچ است در در قسمت D نشان داده می شود. قطر لاستیک به طور معمول برای ماشین های سواری، یک عدد دو رقمی است. این عدد مشخص کننده اندازه رینگی است که می تواند در لاستیک قرار داده شود. در این مثال با توجه به این که در قسمت D عدد 13 نوشته شده است، قطر رینگی که می تواند در این لاستیک قرار داده شود بایستی 13 باشد.
⦁ قسمت E: در این قسمت یک مقدار عددی نوشته می شود که بیانگر کد وزن است. کد وزن تعیین کننده این است که حداکثر وزن قابل تحمل برای لاستیک به طوری که کارایی آن افت پیدا نکند چقدر است. در صنعت لاستیک سازی به این مشخصه
Load index گفته می شود. در جدول 2) میزان وزن قابل تحمل لاستیک برای هر کد وزن قرار داده شده است.
⦁ قسمت F: در قسمت پایانیِ فرمت دوم سایز لاستیک، یک حرف انگلیسی نوشته می شود که به آن Speed rating گفته می شود. این حرف انگلیسی نشان دهنده حداکثر سرعتی است که راننده ماشین استفاده کننده از لاستیک می تواند با آن رانندگی کند و مشکلی برای لاستیک پیش نیاید. لازم به ذکر است که حداکثر سرعت ممکن برای لاستیک که کد آن در این قسمت نوشته می شود، زمانی معتبر است که وزن موجود بر لاستیک حداکثر به اندازه کد وزن مشخص شده باشد. چنان چه وزن لاستیک بیشتر از مقدار مجاز باشد، حداکثر سرعت مجاز برای لاستیک کمتر از میزان واقعی خود خواهد شد.
ردیف کد وزن وزن قابل تحمل کد وزن وزن قابل تحمل کد وزن
بر روی هر لاستیک بر روی هر لاستیک
1 70 335 87 545 104
2 71 345 88 560 105
3 72 335 89 580 106
4 73 365 90 600 107
5 74 375 91 615 108
6 75 387 92 630 109
7 76 400 93 650 110
8 77 412 94 670 111
9 78 425 95 690 112
10 79 437 96 710 113
11 80 450 97 730 114
12 81 462 98 750 115
13 82 475 99 775 116
14 83 487 100 800 117
15 84 500 101 825 118
16 85 515 102 850 119
17 86 530 103 875 120
جدول 2) حداکثر میزان وزن مجاز به ازای هر کد وزن
فرمت سوم سایز لاستیک
فرمت سوم نمایش سایز لاستیک در شکل 3) نمایش داده شده است. از این فرمت نمایش سایز برای لاستیک هایی که Speed Rating آن ها بیشتر از 240 کیلومتر در ساعت است، استفاده می شود. بقیه علامت های استفاده شده در این فرمت سایز همانند فرمت های سایز اول و دوم است که در ابتدای مقاله توضیح داده شده است. از تکرار مجدد آن خودداری می کنیم.
R Z 55 180 W 73 17
D C B A G F E
شکل 3) فرمت سوم نمایش سایز لاستیک.
⦁ قسمت A: این قسمت از سایز در فرمت اول سایز لاستیک که در ابتدای مقاله به آن پرداختیم، توضیح داده شده است. برای یادآوری می توانید به قسمت A در فرمت اول نمایش سایز لاستیک مراجعه نمایید.
⦁ قسمت B: این قسمت از سایز لاستیک در فرمت اول نمایش سایز لاستیک که در ابتدای مقاله به آن پرداختیم، توضیح داده شده است. برای یادآوری می توانید به قسمت B در فرمت اول نمایش سایز لاستیک مراجعه نمایید.
⦁ قسمت C: لاستیک هایی که سرعت مجاز آن ها بیشتر از 240 کیلومتر در ساعت است، با حرف Z مشخص می شوند.
⦁ قسمت D: این قسمت از سایز لاستیک در فرمت اول نمایش سایز لاستیک که در ابتدای مقاله به آن پرداختیم، توضیح داده شده است. برای یادآوری می توانید به قسمت C در فرمت اول نمایش سایز لاستیک مراجعه نمایید.
⦁ قسمت E: این قسمت از سایز لاستیک در فرمت اول نمایش سایز لاستیک توضیح داده شده است. برای یادآوری می توانید به قسمت D در فرمت اول نمایش سایز لاستیک مراجعه نمایید.
⦁ قسمت F: این قسمت از سایز لاستیک در فرمت دوم نمایش سایز لاستیک توضیح داده شده است. برای یادآوری می توانید به قسمت E در فرمت دوم نمایش سایز لاستیک مراجعه نمایید.
⦁ قسمت G: این قسمت از سایز لاستیک در فرمت دوم نمایش سایز لاستیک توضیح داده شده است. برای یادآوری می توانید به قسمت F در فرمت دوم نمایش سایز لاستیک مراجعه نمایید.
سایز لاستیک های بزرگ (Light Truck)
لایت تراک (Light Truck) اصلاحی است که به برخی از خودروهای 4 چرخ گفته می شود که معمولا اندازه آن ها از خودروهای سواری بزرگتر هستند. از جمله نمونه های این نوع خودروها می توان به جیپ، ون، پاترول اشاره کرد. نحوه نمایش سایزهای لاستیک این نوع خودروها به صورت 30x9.5R15 یا LT 30x9.5R15 می باشد.
در این نوع فرمت از نمایش سایز لاستیک، عدد 9.5 نشان دهنده پهنای لاستیک بر حسب اینچ است (معادل تقریبا 240 میلی متر) که این بخش از سایز لاستیک در فرمت اول مفصل توضیح داده شده است. حرف انگلیسی R نشان دهنده ساختار رادیال برای لاستیک است و عدد 15 قطر داخلی لاستیک را نشان می دهد.
عدد 30 در این نوع فرمت سایز نشان دهنده قطر بیرونی لاستیک (Overall diameter) می باشد. چنان چه در این نوع فرمت سایز لاستیک بخواهیم فاق لاستیک را به دست بیاوریم، بایستی از قطر بیرونی لاستیک، قطر داخلی را کسر کرده و حاصل به دست آمده مجموع دو فاق را نشان می دهد. سپس برای به دست آوردن اندازه هریک از فاق ها باید عدد به دست آمده را بر 2 تقسیم کنیم.
برای مشخص شدن توضیحات فوق می خواهیم نحوه به دست آوردن فاق لاستیک با یک مثال عددی توضیح دهیم.
فرض کنید می خواهیم فاق لاستیک که سایز آن 30x9.5R15 است را به دست آوریم. در این مثال قطر بیرونی لاستیک 30 اینچ است و قطر داخلی لاستیک 15 بنابراین با استفاده از رابطه زیر مقدار 15 به دست می آید.
عدد 15 که از رابطه فوق به دست آمده است نشان دهنده مجموع دو فاق لاستیک است. بنابراین با استفاده از رابطه زیر می توانیم اندازه هریک از فاق های لاستیک بر حسب اینچ را به دست بیاوریم.