اقدام دولت مبنی بر ارائه قیمت 150 تومان برای بنزین، آغازی بر پلکانی کردن قیمت آن است.
مهران امیر معینی ـ مدیر پژوهش موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی ـ در گفت‌وگو با خبرنگار انرژی خبرگزاری دانشجویان ایران با بیان این مطلب افزود: در حال حاضر بنزین به یک معضل جدی برای دولت تبدیل شده است و فقط جنبه واردات آن مطرح نیست. زیرساخت‌های وارداتی نیز با محدودیت مواجه است و در حال حاضر به دلیل محدود بودن ظرفیت تخلیه این میزان واردات بنزین، هزینه‌های سنگینی بابت جریمه دیرکرد به اقتصاد کشور تحمیل و موجب افزایش قیمت بنزین وارداتی می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: البته افزایش قیمت بنزین لزوما در کوتاه‌مدت صرفه‌جویی در مصرف را به دنبال نخواهد داشت و به تشدید تورم نیز کمک خواهد کرد.
او با بیان این که ثابت ماندن قیمت بنزین در سال گذشته منطقی نبود، گفت: البته در اینجا فقط قیمت بنزین مطرح نیست و این مساله در مورد فرآورده‌های دیگری همچون گازوئیل و نفت سفید نیز صدق می‌کند و تا زمانی که قیمت‌ها منطقی نشود بحث صرفه‌جویی انرژی معنایی نخواهد داشت؛ ضمن این که تخصیص منابع نیز با مشکل مواجه می‌شود.
وی با بیان این که افزایش قیمت نسبی انرژی منجر به توجیه‌پذیری اقدامات صرفه‌جویی انرژی می‌شود و تخصیص مجدد منابع را در پی خواهد داشت، تصریح کرد: افزایش قیمت بنزین به دلیل فشاری است که بر بودجه دولت مطرح است. سال گذشته شش میلیارد دلار واردات بنزین داشتیم که بخشی از آن از حساب ذخیره ارزی تامین شد؛ در حالی که این سرمایه می‌توانست در این حساب باقی مانده و به اولویت‌های دیگر اختصاص یابد.
وی ادامه داد: بهترین توجیه برای افزایش قیمت بنزین این است که میانگین وزنی قیمت وارداتی و داخلی را ملاک قرار دهیم که قیمت 150 تومان برای هر لیتر بنزین با توجه به این معیار باز هم یارانه‌ای است.
او در پاسخ به این سوال مبنی بر این که آیا قیمت 150 تومانی بنزین منجر به افزایش نرخ تورم خواهد شد؟ اظهار کرد: تورم وجود خواهد داشت. سال‌های گذشته نیز که قیمت بنزین را افزایش می‌دادیم، همین رقم 14 تا 15 درصد تورم وجود داشت، ولی بالاخره اگر بپذیریم که این قیمت‌ها نمی‌توانند منطقی باشند که کارشناسان نیز بر این مساله اتفاق نظر دارند، باید قیمت‌ها اصلاح شود؛ ولی اختلاف نظر بین آن‌ها در این است که قیمت‌ها در چه بازه زمانی افزایش یابد و نکته مهم‌تر این که وظیفه دولت در قبال افزایش قیمت چه خواهد بود.
وی تصریح کرد: دولت باید در کنار افزایش قیمت بنزین اقداماتی در جهت کاهش تورم و افزایش سطح رفاه مردم از طریق توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی و جایگزینی خودروهای فرسوده، افزایش درآمد‌های سرانه و مشوق‌هایی برای سرمایه‌گذار یا مصرف‌کننده بدهد که به دنبال صرفه‌جویی حرکت کند.
مدیر پژوهش موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی یادآور شد: در کوتاه مدت قیمت‌های بالای بنزین صرفه‌جویی در مصرف را به دنبال نخواهد داشت و خواه ناخواه به تورم نیز منجر خواهد شد. در این رابطه دولت باید تسهیلات ارزان قیمت ارائه دهد که مصرف‌کننده تشویق به صرفه‌جویی در انرژی شود.
وی با تاکید بر تصحیح قیمت‌ها در راستای واقعی کردن قیمت سوخت اظهار کرد: اگر به دنبال این امر نباشیم، نمی‌توانیم نیاز‌های آتی خود را پوشش دهیم و با قیمت‌های فعلی نیز اقدامات صرفه‌جویی توجیه اقتصادی ندارند. اصلاح قیمت سوخت و به ویژه بنزین نیازمند تصمیم جسورانه و یک اقدام شجاعانه است، ولی این که این تغییر در چه بازه زمانی رخ دهد مهم است و اعتقاد دارم که نباید این امر به یک باره صورت گیرد.
او درباره ارتباط افزایش قیمت بنزین و اهدافی که برای کارت هوشمند سوخت در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: به اعتقاد من کارت هوشمند کارایی نخواهد داشت و اصولا سیستم‌های دوگانه معمولا فساد به دنبال خواهند داشت؛ ضمن این که زیرساخت‌های مربوط به کار نیز فراهم نشده و امکان پوشش کامل و خدمات همه جانبه وجود ندارد، ولی وقتی قیمت‌ها تک نرخی باشد مطمئن هستیم فسادی در پی نخواهد داشت.
مدیر پژوهش موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در خصوص تصمیم دولت جدید مبنی بر تاکید بر ثبات قیمت کالا‌های اساسی از آغاز کار خود خاطرنشان کرد: دولت‌ها باید این شجاعت را داشته باشند که به تصمیم اشتباه خود اعتراف کنند و در پی اصلاح آن باشند. اصولا برخی تصمیمات در شرایط خاص خود اتخاذ می‌شود، ولی اگر با کار کارشناسی به این نتیجه برسیم که تصمیم اشتباه بوده، هیچ اشکالی ندارد که حرف خود را پس بگیریم.
وی در پایان اظهار کرد: قیمت 150 تومان برای بنزین چندان هم غیر منطقی نیست؛ به شرط آن که هم زمان با آن قیمت سایر فرآورده‌ها نیز اصلاح شود. البته دولت می‌تواند در مورد برق و گاز حذف یارانه را در مدت زمان بیشتری اعمال کند، زیرا اعمال نرخ‌های متفاوت در مورد این دو حامل انرژی امکان‌پذیر است.