سهمیه بنزین سال آینده؛ ماهانه 60 لیتر*

با وجود دو راهکار دولت برای سهمیه‌بندی بنزین مبنی بر تک‌نرخی کردن یا دونرخی ماندن قیمت پس از اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها، شواهد موجود از احتمال اجرای سناریوی بنزین دونرخی حکایت می‌کند. 

اگرچه هرگونه تصمیم‌گیری درباره وضعیت توزیع بنزین در کشور به جزئیات تصمیم نهایی درباره طرح هدفمند کردن یارانه‌ها مشروط شده است، ولی آخرین گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن بود که در صورت عدم اجرای طرح هدفمندکردن یارانه‌ها، سهمیه‌های بنزین خودروهای شخصی وعمومی بدون تغییر حفظ شود، ولی درصورتی که طرح هدفمندکردن یارانه‌ها در مجلس مصوب و توسط دولت ابلاغ شود، دو راهکار وجود خواهد داشت. راهکار اول بیانگر اینست که سهمیه‌های بنزین برداشته شود و بنزین با یک نرخ به صورت آزاد در سراسر کشور عرضه شود و در راهکار دوم نیز دیده شده که عرضه بنزین با دو نرخ متفاوت (سهمیه‌ای و آزاد) انجام شود.


بنزین دونرخی فسادآور خواهد بود یا خیر؟

همزمان با فراز و فرود سرنوشت طرح هدفمندکردن یارانه‌ها در مجلس شورای اسلامی، کارشناسان نیز نظرات اقتصادی و اجتماعی خود را درمورد نتایج هریک از دو راهکار اعلام می‌کردند. برای نمونه مهران امیر معینی ـ کارشناس اقتصادی ـ با تاکید بر این‌که تک نرخی شدن بنزین جلوی فساد را می‌گیرد، به ایسنا گفته بود که من موافق فروش بنزین آزاد با قیمت 300 تا 350 تومان هستم؛ همچنین استفاده از کارت سوخت باید به منظور کنترل اطلاعات باشد و اگر قرار بر سهمیه‌بندی باشد، بهتر است که مصرف معمول وسایل نقلیه حدود 60 لیتر بنزین درنظر گرفته شود.

از سوی دیگر فرید عامری ـ مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران‌ ـ با بیان این‌که توزیع بنزین دو نرخی (سهمیه‌ای و آزاد) پس از اعمال طرح هدفمند کردن یارانه‌ها فسادآور نخواهد بود، توضیح داده بود که اگر سیستم هوشمند سوخت وجود نداشت و سوخت‌گیری‌ها کنترل نمی‌شد، امکان فساد وجود داشت، ولی هم‌اکنون سامانه هوشمند سوخت امکان اجرای هرگونه سیاستی را ممکن کرده است.


کاهش سهمیه بنزین بهار به ماهانه 60 لیتر

به‌هرحال باوجود این‌که به‌دلیل قطعی‌نشدن تصمیم‌گیری‌ها درخصوص طرح هدفمند کردن یارانه‌ها، مسوولان سوال‌های مرتبط با وضعیت سهمیه بنزین بهار و نوروز را بی‌پاسخ می‌گذاشتند، سرانجام محمد رویانیان ـ رییس ستاد حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت کشورـ از اختصاص 260 لیتر بنزین بهاری و نوروزی خبر داد که باتوجه به روند کنونی اختصاص ماهانه 80 لیتر به خودروهای شخصی، استنباط شده بود که 240 لیتر آن مربوط به سه ماه بهار (ماهانه 80 لیتر) و 20 لیتر آن بنزین نوروزی خواهد بود.

این درحالیست که بعد از آن رویانیان با تاکید بر اینکه بنزین عید امسال 80 لیتر است، نه 20 لیتر و بنزین هر ماه بهار معادل 60 لیتر خواهد بود، ‌گفت که افزایش یا کاهش میزان سهمیه بنزین سال 1389 بستگی به اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها دارد.

وی با بیان این‌که طبق قانون، سهمیه بنزین سال 1389 باید نسبت به سال 1388 کمتر باشد، توضیح داد که برنامه کاهش سهمیه از 80 لیتر به 60 لیتر در سال 1389 طبق قانون بوده، اما در سال 1389 از این میزان کمتر نخواهد شد و حتی امکان بیشتر شدن سهمیه هم وجود دارد.


شواهد از تقویت بنزین دونرخی حکایت می‌کند

با تامل بر این جمله رویانیان که «چنانچه طرح هدفمند کردن یارانه‌ها از تابستان سال آینده اجرا شود، تغییراتی در سهمیه بنزین و همچنین قیمت آن ایجاد خواهد شد، اما این تغییرات به سمتی خواهد بود که مردم دچار مشکل نشوند» می‌توان استدلال کرد که راهکار باقی‌ماندن سیستم سهمیه‌بندی و دونرخی‌شدن قیمت بنزین از قوت بیشتری برخوردار است؛ به‌طوری که درصورت اجرای طرح هدفمندکردن یارانه‌ها، تنها بر تغییراتی در سهمیه و قیمت بنزین تاکید شده است.

قابل ذکر است، درخصوص کاهش سهمیه‌های بنزین، معاون سابق امور برنامه‌ریزی وزارت نفت در بهار امسال با اشاره به این‌که براساس حکم قانون باید در کل سال 1388 مصرف بنزین یارانه‌ای کشور از محل تولید پالایشگاه‌های داخل تامین شود که نیاز به کاهش سهمیه‌ها به دو سوم سال گذشته دارد، توضیح داده بود که به‌این ترتیب تصمیم گرفته شده برای سه ماه اول سال 1388 مبنی بر تحویل ماهانه 100 لیتر به خودروهای شخصی با حکم قانون تطبیق نمی‌کند، زیرا مازاد بر آن ارائه شده و خلاف است.

ترکان در آن زمان توضیح داده بود که تولید بنزین در 9 پالایشگاه‌ داخلی روزانه 45 میلیون لیتر است که به طور متوسط درسال گذشته مصرف این فرآورده در کشور روزانه 67 میلیون لیتر بوده است. به این ترتیب برای اجرای حکم قانون و تامین بنزین مورد نیاز کشور فقط از تولید داخل باید همه سهمیه‌های خودروهای شخصی یا عمومی را به دو سوم سهمیه سال گذشته کاهش دهیم.


ایسنا